As xornadas médicas galegas de Lugo. Ano 1933.
Os asistentes ás portas do Hospital de Santa María. |
De entre a
multitude de actividades realizadas na cidade das murallas coa chegada do
goberno republicano temos que destacar as III
Xornadas Médicas Galegas celebradas no Pazo Provincial os días 11, 12 e 13 de
Agosto de 1933. Aquelas xornadas médicas, tristemente esquecidas, foron un
verdadeiro congreso galaico portugués de medicina, apenas comparable en número
de asistentes, con nomes fundamentais para a historia galega, a aquel Congreso
de Economía Galega que se celebrou en Lugo en 1925.
O programa
anunciábase cunha nutrida presenza de médicos portugueses. Prometíanse tres relatorios
principais: O primeiro titulado “Hixiene
da vivenda rural en Galicia” tería como autores ao arquitecto Antonio Palacios, Castelao (que se anuncia como médico), Regueiro López e Cruz
Gallastegui.
Finalmente só Regueiro López presentaría a súa parte nas
xornadas porque Castelao e Cruz Gallastegui non puideron asistir. Descoñecemos
se Castelao e Cruz Gallastegui escribiron finalmente o relatorio aínda que non
puideran presentalo. O segundo levaba por título “A lepra en Galicia e Portugal” sendo os relatores Manuel Villar Iglesias, Gayanes Cedrón e o dermatólogo lucense Ricardo López Pardo. O terceiro “Problemas sanitarios da emigración e
inmigración en Galicia” sería realizada por Souto Beavis, Enrique
Hervada, o inspector provincial da sanidade de Lugo, Julio Freijanes, e o director da Maternidade de Lugo, Xermán Alonso Hortas.
Rodríguez Cadarso. Presidente das Xornadas |
O comité
organizador estaba composto polo presidente de honra, Dr.José Goyanes; presidente efectivo, doutor Alejandro Rodríguez Cadarso, reitor da Universidade de
Santiago; vicepresidente, Dr. Manuel
Villar Iglesias, profesor da Facultade de Santiago; Dr. José Lomas Díaz,
presidente do Colexio Médico de Lugo; Dr.
Roberto Nóvoa Santos, catedrático da Facultade de Medicina de Madrid; Dr. Antonio
Novo Campelo, decano da Facultade de Medicina de Santiago;
secretario xeral, Dr. Francisco Bacariza
Varela; secretarios adxuntos, Dres.
Juan Varela Gil e Ángel Jorge
Echeverry. O comité lucense estaba formado por José Lomas Díaz e Manuel
Pardo Valiña.
Xosé Lomas. Comité organizador de Lugo |
Finalmente, as
xornadas comezaron o 12 de Agosto no salón de actos da Deputación de Lugo baixo
a presidencia do ministro de gobernación, Casares
Quiroga. “El Progreso” infórmanos da imposibilidade de comezar as xornadas
o día 11, como estaba previsto, e que foron engalanados con iluminacións os
edificios principais da cidade. Tamén foi organizado un concerto da banda municipal
en homenaxe aos asistentes e o último día tamén actuaría o coro Flores e
Silveiras. Non todas as comunicacións foron lidas na cidade de Lugo. A primeira
delas, a que tiña que ser exposta por Castelao e Cruz Gallastegui, foi lida no
Cebreiro, na excursión que os asistentes realizaron por Samos, Pedrafita,
Balneario do Incio, Sarria, Becerreá e Vilapedre, e segundo as crónicas fíxose “ante las rústicas y originales Pallozas”.
Despois viñeron as conferencias: as portuguesas e as galegas. Dentro destas
últimas destacan as conferencias de Rafael
de Vega Barrera (fusilado na guerra civil), o famoso doutor lucense Leopoldo Gasalla ou o ourensán Peña Rey. Tivo moito suceso a
conferencia impartida polo doutor lucense Alonso
Hortas, padrasto dos Pimentel e un dos responsábeis da homenaxe a Castelao
no ano 1932, co título “Profilaxe da
difteria” e a de Ángel del Castillo
que para distender as xornadas impartiu unha conferencia sobre as lendas no
Cebreiro.
O oftalmólogo lucense Leopoldo Gasalla |
Houbo tamén sesións
operatorias e aulas prácticas no Hospital de Santa María e a proxección de dous
filmes. Un portugués “O novo pavillón de radio no Instituto portugués de
Oncoloxía” e o segundo de López Lacarrère: “Electrodiafaquia”.
Na clausura déronse
lectura ás conclusións que publicamos ao final deste artigo e convidouse para
as seguintes, na cidade de Ourense, e solicitan unha mudanza no nome para que
pasen a ter o nome de “Xornadas Médicas Galaico-Portuguesas”.
Algunhas
conclusións da comunicación sobre a emigración:
1.
A emigración transoceánica e
continental constitúe en Galicia un fenómeno social de grande importancia
demográfica.
2.
Para posteriores estudos deste fenómeno
imponse unha maior precisión e especialización das estatísticas oficiais.
3.
A causa principal da emigración é
o desequilibrio económico producido pola desproporción entre a poboación e a
riqueza explotada.
4.
A miseria compele singularmente
aos individuos menos especializados, que forman o núcleo principal da masa
emigratoria.
5.
O seu traballo desvalorizado nos
países de inmigración obrígalles a toda sorte de privacións de reflexión
sanitaria.
6.
A repatriación ten con frecuencia
por causas a doenza, e principalmente a tuberculose.
(...)
9. A vivenda e os
costumes de Galicia favorecen a difusión das doenzas contraídas polos
emigrantes no estranxeiro.
(...)
11. Debe
contrarrestarse a emigración por medio da creación de novas fontes de riqueza
agropecuaria.
(...)
13. Despois de
protexelos sanitariamente antes do embarque e durante a viaxe, débeselles
tutelar física, moral e materialmente, concertando previsoramente tratados
internacionais que condicionen o traballo segundo leis sociais de carácter
universal, para que os nosos emigrantes se sintan en todo momento asistidos da
influencia da súa propia patria no estranxeiro.
14. É de moita
importancia social que os médicos dos nosos Centros Benéficos en América non
perdan o tempo intentando curar aos nosos compatriotas cun tratamento médico
ambulatorio. O científico é envialos a España cando un diagnóstico precoz poda
facer eficaz o plan hixiénico, dietético e cirúrxico.
17. Os fondos
procedentes do “tesouro do emigrante”, o seguro contra a tuberculose, un
consorcio financiado por Deputacións e Municipios galegos, a implantación con
carácter de obriga do selo postal sanitario, o produto da renda de monopolios
sobre a venda de determinadas substancias –tabaco- poderían constituír as
principais fontes de ingreso quen de atender todas as necesidades da loita.
Visitando o Cebreiro |
No hay comentarios:
Publicar un comentario